Nosema ana arıları dahi tehdit eden ciddi bir arı hastalığıdır. Hastalık özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında ergin arı ve koloni kaybına neden olabilmektedir. Bu hastalığa küçük parazitlerin spor formları neden olmaktadır.Bu sporlar sadece ışık mikroskobunda görülebilmektedir.

Haymar İki yıldır tüm ülke çapında arıcılarımızın kolonilerindeki Nosema bulaşık oranını tespit edebilecek analizler yapmaktadır.Son yıllarda bir başka Nosema türü olan Ceranae Türkiye de dahil olmak üzere tüm Avrupa ülkelerinde görülmektedir.

Nosema sporları doğada gezen arılar tarafından yutulduktan yaklaşık 30 dakika sonra vejetatif forma geçmektedir yani faaliyetine başlamaktadır. Daha sonra vejetatif yani aktif forma geçen parazit arının mide hücrelerini zarar vererek sindirim sistemini bozar. Bu parazit tüm sindirim sistemindeki hücrelerin yapısını bozmaktadır. Bu parazit hücre içerisinde 6-10 gün içinde binlerce spor üretir. Ayrıca diğer sağlıklı hücreleri de enfekte ettiği ile ilgili çalışmalar mevcuttur. Sağlıklı bir ergin arının midesinde sindirim enzimleri salgılayan sağlıklı hücreler bulunması gerekirken, enfekte olan ergin arılarda mide sindirim enzimleri yerine bu sporlar dökülür. Bir çok spor bağırsaklardan geçerek arının dışkısına ulaşır. Hastalık nesilden nesile genellikle bulaşma göstermez. Hasta yoğun kolonilerde dahi, yeni doğan bireyler hastalıktan arıdır.. Fakat temizlik yapan genç arılar da bu sporları yutarak enfekte olmaktadır. Yaz aylarında çok belirgin olmayan ve hafif seyreden hastalık özellikle sonbahar döneminde bir salgına dönüşüp ciddi kayıplar oluşturur. Kış kayıpları daha ağır olabilmektedir. Soğuk havalarda kovan içinde uzun zaman geçiren arılar kovan içine dışkı yapabilirler. Bu da sporların ilkbaharda çok sayıda araya bulaşmasına neden olur.Sıcak havalarda genellikle kovan dışına dışkılayan arılar nedeniyle kovan içi hastalık etmenleri ortadan kalkar. 

Araştırmalar doğrultusunda aşağıdaki koşulların ciddi sonbahar salgınları ve Nosema salgınları ile ilişkilendirildiği anlaşılmıştır;

-Yoğun yaz yağışı,

-Mart ortasından Nisan başına kadar güzel geçen havaların ertesine havanın soğuması ve uzun sürmesi,

-Bazı özel nektar dönemleri.

Araştırmalar sonucunda bazı durumlar ile ilişiği bulunsa da Nosema’nın belirgin bulunma sebepleri kesin olarak bilinmemektedir.

Nosema salgını kıştan önce koloninin ciddi şekilde zayıflamasına neden olabilir. hatta 1-2 çerçevelik Çekirdek koloni düzeyine indirgenebilir. Nosema ile enfekte olan koloniler ilk dönem belirgin bir semptom göstermezler. Hastalık ile ilişkili olan çoğu semptomlar diğer hastalıkların semptomlarıyla benzer özellikler gösterir.Sporların varlığını analiz etmenin tek güvenilir yöntemi yetişkin arıların ışık mikroskobu kullanılarak incelenmesidir. Enfekte arılar büyük oranda kovandan uzakta ölür ve kovan etrafında az sayıda ölü ve hasta arı bulunur.Bu semptomun bahar düşüşüyle karıştırılmaması gerekir.Baharın erken sıcaklarında kışı geçirmiş yaşlıların fazla sayıda ölmesi ile kolonide ciddi bir zayıflama normal olarak görülebilir.

Nosema’yı kontrol altına alabilmenin tek yolu

-Sonbaharda yüksek proteinli besleme yapmak,

-Genç arı popülasyonunu yüksek tutmak,

-Kolonilerde yeterli bal stoğu bulundurmak,

-Kolonileri nemden uzak tutmak ,

-Eski kararmış petekleri değiştirmek.

Aynı zamanda araştırmalar kovanı güneş alan kuru bir bölgede soğuk rüzgardan da koruyarak enfeksiyon seviyesinin %85’ten %0’a düşürülebileceğini göstermektedir.